Nog geen 10 jaar geleden was er enorm veel onduidelijkheid rond een ziekte syndroom in het najaar. In o.a. België en Nederland werden veel paarden ziek met symptomen passend bij spierbevangenheid.
Echter waren dit allemaal paarden zonder verhaal van plotse fysieke inspanning en allemaal paarden op de weide, vandaar de naam: Atypische Myopathie, een spieraandoening maar niet de bekende typische vorm.
Inmiddels is er gelukkig heel wat meer bekend rond deze aandoening en weten we dat het esdoorn betreft – meer specifiek de giftige stof hypoglycin A in de esdoorn – wat er voor kan zorgen dat de paarden ziek worden. Tevens weten we nu dat ook de zaailingen in het voorjaar deze toxische stof bevatten en de ziekte dus niet beperkt is tot het najaar, wat initieel wel werd gedacht. Wanneer deze gifstof door het lichaam wordt opgenomen en gemetaboliseerd, tast het de skeletspieren aan. Doordat de spiercellen stuk gaan, komen de eiwitten vanuit de cel in de bloedbaan terecht. Wanneer wij dan het bloed onderzoeken, zien we een duidelijke verhoging van de spierenzymen.
Zaailing van de esdoorn
Deze afvalstoffen uit de spieren moeten door de nieren worden verwerkt en worden uitgescheiden via de urine. Doordat bij deze aandoening vooral myoglobuline – een spiereiwit – in grote hoeveelheden via de nieren wordt uitgescheiden, zien we dat de urine van paarden wat roodbruin kleurt. Daarnaast zijn de aangetaste paarden stijf, hebben ze harde en pijnlijke spieren en kunnen ze zelfs zweten en een verhoogde lichaamstemperatuur krijgen. De symptomen van dit ziektebeeld zijn dus: algemeen stijf zijn en lopen (zonder warme voeten), harde pijnlijke spieren, gekleurde urine en soms een verhoogde lichaamstemperatuur.
Het kan zijn dat binnen een kudde niet alle paarden, maar bijvoorbeeld maar één of enkele ziek zijn geworden van het hypoglycine A. Het is dan van belang om alle andere paarden wel te testen op verhoogde spierwaarden. Soms zien we dan een bijvoorbeeld een lichte verhoging van de spierwaarden zonder duidelijke klinische symptomen, dit noemen we dan subklinisch en is het toch van belang ook deze paarden te behandelen.
Vooral wanneer het rantsoen op de weides schaarser wordt en het gras niet meer groeit, moeten onze grazers uitwijken naar planten en bloemen die zij anders zouden laten staan. Om dit te voorkomen is het essentieel om ervoor te zorgen dat er voldoende voedsel op de weilanden aanwezig is en toegankelijk is voor alle paarden. Zo worden binnen een kudde paarden lager in rangorde soms niet toegelaten op de voederplaats door de dominantere dieren. Zij zullen dan elders in het weiland op zoek moeten naar eten. Verschillende voederplaatsen creëren kan dit probleem oplossen.
Voor de therapie van een paard met atypische myopathie, is het van belang zo snel mogelijk te handelen. Als er recent nog hypoglycine A is opgegeten, heeft het nog zin om actieve kool in de maag aan te brengen. Dit zorgt ervoor dat er minder toxische stof vanuit het spijsverteringsstelsel wordt opgenomen door het lichaam. Meestal worden de paarden bij ons aangeboden wanneer er al sprake is van klinische symptomen. Helaas is er geen medicijn dat in het lichaam het gehele proces stop zet. De mate van klachten en prognose zijn afhankelijk van de hoeveelheid spierschade dat het dier oploopt. Zoals eerder besproken spelen de nieren een zeer belangrijke rol in het uitscheiden van alle afvalstoffen vanuit de spieren, daarom is het ook cruciaal dat we de nieren ondersteunen en zodoende veel vocht toedienen via infuus. Dit is om te voorkomen dat de nieren schade oplopen. Uiteraard krijgt het paard pijnstillers, ontstekingsremmers en absolute box rust.
Deze uiterst vervelende aandoening brengt veel leed met zich mee, voor zowel dier als eigenaar. De paarden en pony’s lijdend aan deze ziekte zijn heel erg pijnlijk. De dieren kunnen plotseling erg snel achteruit gaan en helaas heeft het regelmatig een dodelijke afloop. Het is daarom van cruciaal vooral te voorkomen dat onze viervoeter deze giftige stof opeten en dus risico lopen om ziek te worden.
Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen? Of kunnen wij u ergens anders mee helpen? Neem gerust contact op met de kliniek.
Op werkdagen van 8.00-17.00 uur bereikbaar en voor uitsluitend spoedgevallen staan wij 24/7 voor u klaar.